Nederland, het land van molens, tulpen en... faunaschade. Want ja, als je dacht dat alleen mensen een goede snack op prijs stellen, heb je de lokale ganzen, reeën en wilde zwijnen nog niet ontmoet. Voor hen zijn jouw zorgvuldig geteelde gewassen niet meer dan een all-you-can-eat-buffet. Maar wat is faunaschade eigenlijk? Eerlijk gezegd wisten wij dat ook niet precies. En waarschijnlijk geldt dat voor velen die deze middag hebben overgeslagen, want de opkomst was niet indrukwekkend. Zelfs wij hebben getwijfeld of we zouden gaan. Achteraf hadden we echter enorm veel spijt gehad als we thuis waren gebleven. De middag begon met een reeks foto’s, met de vraag: is dit faunaschade of niet? Bij veel afbeeldingen hadden we geen idee, waaronder het voorbeeld hieronder. We dachten van wel, maar dat is het niet. Maar wat is faunaschade dan wel?
Laten we beginnen met waarom we twijfelden om te gaan. We worden overspoeld met nieuws over klimaatverandering, hongersnood, oorlogen en milieuproblemen. Allemaal ellende, vaak veroorzaakt door de mens zelf, maar tegelijkertijd vaak ook een bedreiging voor diezelfde mens. Overvoerd door zoveel negatieve berichten voel je soms een zekere tegenzin. En besef je niet dat er ook nog een andere kant is. Want vaak wordt in het verhaal vergeten dat de groeiende wereldbevolking ook ruimte nodig heeft en ook gevoed moet worden. En dat laatste is minder vanzelfsprekend dan we denken als we ons voedsel verzamelen in de supermarkt. De natuur, die we zo graag idealiseren, kan ook onze tegenstander zijn. Een tegenstander die ons niet alleen bedreigt, maar waarvan de strijd ons ook nog eens veel geld kost. Gelukkig zijn er in Nederland regels om een balans te vinden tussen natuur en mensen. Wat betreft faunaschade: dit ontstaat wanneer beschermde wilde dieren schade aanrichten aan landbouwgewassen, vee, eigendommen of infrastructuur. Denk aan ganzen die weilanden kaalvreten of wilde zwijnen die akkers omwoelen op zoek naar voedsel. Omdat deze dieren beschermd zijn, mogen ze niet zomaar verjaagd of gedood worden. Daarom is het belangrijk om schade preventief te voorkomen. Als dat niet lukt, kan compensatie plaatsvinden via bestaande regelingen.
Of, anders verwoord: in de strijd tussen mens en dier nemen boeren dapper maatregelen om hun land te beschermen. Van vogelverschrikkers (die vaker op kunstprojecten lijken) tot elektrische hekken, die de lokale fauna waarschijnlijk zien als een hindernisbaan. Mocht het "beestachtige feest" toch doorgaan, dan kunnen boeren terecht bij BIJ12, het officiële meldpunt voor faunaschade. Hier wordt beoordeeld of schade, bijvoorbeeld door een gans, "legitiem" is. Belangrijk hierbij is dat de boer moet aantonen dat hij zijn best heeft gedaan om de dieren buiten te houden. Vogelverschrikkers tellen daarbij helaas niet mee. Er gelden duidelijke regels en protocollen. En zoals veel in onze maatschappij betekent dat: veel papierwerk. Elke provincie heeft z’n eigen faunabeleid, wat resulteert in een bureaucratisch gebeuren van Zeeland tot Groningen. Maar wie genoeg geduld heeft en zijn papierwerk goed doet, kan hopen op compensatie. Als een agrariër slachtoffer wordt van een op hol geslagen gans of een snackende ree, kan hij terecht bij het Landelijk Meldpunt Faunaschade. Misschien ontvangt hij niet alleen compensatie, maar krijgt hij ook tips om de volgende oogst te redden.
Samenvattend proberen de regelingen rondom faunaschade een balans te vinden tussen dierenliefde en boerenleed. Misschien lijkt dit onderwerp een beetje saai, maar verteld door Jos van den Bergh opende deze lezing een boeiende en onbekende wereld. De nuchtere realiteit van de strijd tussen boer en natuur, zonder poespas maar recht voor z’n raap. Alleen daarom al was deze lezing een verademing. Dank je wel, Jos!
_________________________
Vorige activiteit
7 maart 2025 Start seizoen Jeu de Boules
_________________________